maandag 30 juni 2025

EHRM - AFFAIRE SHIPS WASTE OIL COLLECTOR B.V. ET AUTRES c. PAYS-BAS

Bron

AFFAIRE SHIPS WASTE OIL COLLECTOR B.V. ET AUTRES
c. PAYS-BAS

De zaak "Ships Waste Oil Collector B.V. e.a. tegen Nederland" betreft een klacht van zes Nederlandse besloten vennootschappen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). De kern van de zaak draait om de doorgifte en het gebruik van telefoondata, die oorspronkelijk legaal waren onderschept in het kader van strafrechtelijke onderzoeken, aan de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMA, later ACM) voor gebruik in mededingingsrechtelijke procedures.

vrijdag 27 juni 2025

Arrest Hoog Gerechtshof - TRUMP, PRESIDENT OF THE UNITED STATES, ET AL. v. CASA, INC., ET AL.

Bron

Het ging om de vraag of federale rechtbanken de bevoegdheid hebben om "universele injuncties" uit te vaardigen, dat wil zeggen injuncties die federale ambtenaren verbieden een wet of beleid toe te passen op iedereen, en niet alleen op de directe aanklagers in de zaak.

De context van de zaak was de door President Trump uitgevaardigde Executive Order No. 14160, die de omstandigheden identificeert waarin een in de Verenigde Staten geboren persoon niet wordt erkend als Amerikaans staatsburger omdat hij niet "onder de jurisdictie ervan valt". Individuen, organisaties en Staten (de aanklagers, hier aangeduid als respondenten) hadden drie afzonderlijke rechtszaken aangespannen om de uitvoering en handhaving van dit uitvoeringsbevel te verbieden, stellende dat het de Burgerschapsclausule van het Veertiende Amendement en Sectie 201 van de Nationaliteitswet van 1940 schendt.

donderdag 26 juni 2025

AFFAIRE SEYDI ET AUTRES c. FRANCE

Bron

De zaak Seydi en anderen tegen Frankrijk (verzoekschrift nr. 35844/17) betrof klachten over identiteitscontroles die de zes verzoekers, die zichzelf beschrijven als van Afrikaanse of Noord-Afrikaanse afkomst, ondergingen tussen 2011 en 2012, en die zij kwalificeerden als raciale profilering of "contrôles au faciès".

AFFAIRE CIMPAKA KAPETA c. BELGIQUE

 Bron

Hier is een samenvatting van de zaak Cimpaka Kapeta v. België, inclusief de aangevoerde middelen, de toegepaste principes en de uiteindelijke beslissing van het Hof:

woensdag 25 juni 2025

Wetsontwerp houdende maatregelen met het oog op de vermindering van de overbevolking in de gevangenissen

 

Bron: https://www.dekamer.be/FLWB/PDF/56/0927/56K0927001.pdf

Wetsontwerp houdende maatregelen met het oog op de vermindering van de overbevolking in de gevangenissen

Hieronder volgt een artikel-per-artikel toelichting van de tekst zoals aangepast aan het wetsontwerp.

Decreet betreffende de rechtspositie van de minderjarige in de integrale jeugdhulp en binnen het kader van het decreet betreffende het jeugddelinquentierecht

 

Inleiding tot het Decreet

Dit document, het "Decreet betreffende de rechtspositie van de minderjarige in de integrale jeugdhulp en binnen het kader van het decreet betreffende het jeugddelinquentierecht", is een soort wet die de rechten van jongeren regelt. Het is in 2004 opgesteld en later aangepast, onder andere op 1 september 2019 voor zaken rond jeugddelinquentie. Het bevat verschillende hoofdstukken over algemene bepalingen, het toepassingsgebied, je bekwaamheid als minderjarige, je belangen en vooral je rechten.


8 NOVEMBER 2023. — Wet betreffende het statuut van bewindvoerder over een beschermde persoon

 Bron

HOOFDSTUK 1 — Algemene bepaling

Artikel 1

  • Vraag: Waar gaat deze wet eigenlijk over?
  • Antwoord: Deze wet regelt een zaak die heel belangrijk is volgens de Grondwet, specifiek artikel 74. Dat betekent dat het een fundamentele en belangrijke federale wet is.

maandag 23 juni 2025

Advies Raad van State over het WETSVOORSTEL betreffende de rechtspersoonlijkheid van vakorganisaties

Bron

Hieronder volgt een gedetailleerde samenvatting van het advies van de Raad van State over de wetsvoorstellen betreffende de rechtspersoonlijkheid van vakorganisaties, waarbij alleen het Nederlandstalige gedeelte van de bron wordt gebruikt.

1. Context en Doel van de Wetsvoorstellen Het advies van de Raad van State, afdeling Wetgeving, gedateerd 14 mei 2025, behandelt twee wetsvoorstellen:

  • "teneinde de vakbonden rechtspersoonlijkheid te verlenen" (wetsvoorstel 56 686/1).
  • "betreffende de rechtspersoonlijkheid van vakorganisaties" (wetsvoorstel 56 372/1).

De voorstellen strekken tot het opleggen van de voorwaarde van rechtspersoonlijkheid aan werknemersorganisaties voor de toepassing van een aantal wettelijke bepalingen. Deze voorwaarde wordt toegevoegd aan diverse wetten waarin naar werknemersorganisaties wordt verwezen, waaronder:

  • Wet van 20 september 1948 ‘houdende Organisatie van het Bedrijfsleven’.
  • Wet van 5 december 1968 ‘betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités’.
  • Wet van 19 december 1974 ‘tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar personeel’.
  • Wet van 24 maart 1999 ‘tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de vakverenigingen van het personeel van de politiediensten’.
  • Wet van 4 augustus 1996 ‘betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk’ (alleen in wetsvoorstel 77.560).

De inwerkingtreding verschilt per wetsvoorstel: wetsvoorstel 77.559 treedt in werking op de dag van bekendmaking in het Belgisch Staatsblad, terwijl wetsvoorstel 77.560 pas in werking treedt op de eerste dag van de derde maand na publicatie. Enkele bepalingen van de voorstellen betreffen ook indirect interprofessionele werkgeversorganisaties.

zaterdag 21 juni 2025

Arrest Hof van Beroep Gent - "Schild en Vriend"

 Bron

Algemeen Overzicht van de Zaak

  • Vraag: Wie waren de partijen in deze zaak?
    • Antwoord: De zaak werd aangespannen door het Openbaar Ministerie en burgerlijke partijen, waaronder H, het Interfederaal Gelijkekansencentrum Unia, J, de Universiteit Gent, en de Liga voor Mensenrechten. De beklaagden waren D, S, O, A, W, en G, naast andere niet nader genoemde personen.
  • Vraag: Waarvan werden de beklaagden verdacht?
    • Antwoord: De beklaagden werden verdacht van diverse feiten, waaronder:
      • A. Aanzetten tot discriminatie, segregatie, haat of geweld op basis van nationaliteit, ras, huidskleur, afkomst of nationale/etnische afstamming, in overtreding van de Antiracismewet van 30 juli 1981. Dit gold voor D, O, W, en G.
      • B. Het ontkennen, schromelijk minimaliseren, rechtvaardigen of goedkeuren van de genocide gepleegd door het Duitse nationaal-socialistische regime tijdens de Tweede Wereldoorlog, in overtreding van de Negationismewet van 23 maart 1995. Dit gold voor D, S, O, A, en G.
      • D. Verkoop of aanbod van een verboden wapen (pepperspray) via postorder of internet. Dit gold specifiek voor D.
      • H. Verspreiden van denkbeelden gegrond op rassuperioriteit of rassenhaat, in overtreding van de Antiracismewet van 30 juli 1981. Dit gold voor D, O, A, W, en G.
      • I. Behoren tot of medewerking verlenen aan een groep of vereniging die kennelijk en herhaaldelijk discriminatie of segregatie verkondigt. Dit gold voor D, S, O, A, W, en G.
    • De periode van de tenlastegelegde feiten was hoofdzakelijk van 24 januari 2017 tot 6 september 2018.

woensdag 18 juni 2025

Uitspraak Hoog Gerechtshof - UNITED STATES v. SKRMETTI, ATTORNEY GENERAL AND REPORTER FOR TENNESSEE, ET AL.

 Bron

De zaak draait om een wet in de Amerikaanse staat Tennessee (genaamd SB1) die de toegang tot bepaalde medische behandelingen voor transgender minderjarigen beperkt.

Wat is de Tennessee Wet (SB1) precies?

  • De Tennessee wet, bekend als Senate Bill 1 (SB1), is een wet die zorgverleners verbiedt om puberteitsremmers of hormonen voor te schrijven, toe te dienen of af te geven aan minderjarigen.
  • Dit verbod geldt alleen als het doel is om de minderjarige te helpen "identificeren met, of te leven als, een vermeende identiteit die niet overeenkomt met het biologische geslacht van de minderjarige," of om "ongemak of stress te behandelen" die voortkomt uit een verschil tussen het biologische geslacht en de geclaimde identiteit.
  • De wet staat deze behandelingen wel toe voor minderjarigen als het gaat om het behandelen van aangeboren afwijkingen, vroege puberteit (precocious puberty), ziektes of fysiek letsel. Geslachtsstoornissen zoals genderdysforie, genderidentiteitsstoornis en genderincongruentie vallen niet onder deze uitzonderingen.
  • SB1 beperkt deze behandelingen alleen voor minderjarigen (jonger dan 18 jaar); volwassenen (18 jaar en ouder) vallen niet onder het verbod.
  • Tennessee gaf aan dat de wet bedoeld is om "minderjarigen te beschermen tegen fysieke en emotionele schade" en "minderjarigen aan te moedigen hun geslacht te waarderen". De staat maakte zich zorgen over risico's zoals onherroepelijke steriliteit en psychologische gevolgen, en vond dat minderjarigen de volwassenheid missen om de levensveranderende gevolgen volledig te begrijpen.

dinsdag 17 juni 2025

Arrest Arbeidshof Brussel juni 2025 - Uber

 Bron

Het Hof van Beroep voor Arbeidszaken in Brussel heeft op 13 juni 2025 een belangrijke uitspraak gedaan in een zaak die betrekking heeft op de kwalificatie van de arbeidsrelatie tussen een chauffeur, de heer K, en Uber B.V. en de Belgische Platform Rider Association (B.P.R.A.).

Hieronder vindt u een volledige, overzichtelijke en eenvoudige bespreking van de conclusie van het Hof en de redenen daarvoor:

maandag 16 juni 2025

CASE OF VAN DEN KERKHOF v. BELGIUM - arrest 23 september 2023

Bron - arrest 23 september 2023 

Ontleding van het arrest Van den Kerkhof c. België

Dit arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), daterend van 5 september 2023, betreft de klacht van een Belgisch staatsburger, de heer Tom Karel Elisabeth Van den Kerkhof, over de buitensporige duur van een civiele procedure in België. De zaak werpt licht op structurele problemen binnen het Belgische gerechtelijke systeem, met name in het gerechtelijk arrondissement Brussel.

Koninklijk besluit houdende regeling van verdovende middelen en psychotrope stoffen

 

Bron: 6 SEPTEMBER 2017. - Koninklijk besluit houdende regeling van verdovende middelen en psychotrope stoffen


TITEL 1. - Omzetting van de Uitvoeringsbesluiten

Artikel 1

  • Wat regelt dit artikel?
    • Dit artikel legt uit dat dit Koninklijk Besluit ervoor zorgt dat Europese besluiten over nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) in de Belgische wet worden opgenomen. Deze stoffen vallen dan onder strenge controlemaatregelen en strafbepalingen.
  • Welke stoffen worden hier specifiek genoemd?
    • Het besluit omvat een lijst van specifieke stoffen die onder deze controle vallen, zoals:
      • 1-benzylpiperazine (BZP)
      • 4-methylmethcathinone (mephedrone)
      • 4-methylamfetamine
      • 5-(2-aminopropyl)indool
      • 4-jood-2,5-dimethoxy-N-(2-methoxybenzyl)fenethylamine (25I-NBOMe)
      • 3,4-dichloor-N-[[1-(dimethylamino)cyclohexyl]methyl]benzamide (AH-7921)
      • 3,4-methyleendioxypyrovaleron (MDPV)
      • 2-(3-methoxyfenyl)-2-(ethylamino)cyclohexanon (methoxetamine)
      • 4-methyl-5-(4-methylfenyl)-4,5-dihydrooxazol-2-amine (4,4'-DMAR)
      • 1-cyclohexyl-4-(1,2-difenylethyl)piperazine (MT-45)
      • 1-fenyl-2-(pyrrolidine-1-yl)pentaan-1-on (alpha-PVP)
      • methyl 2-[[1-(cyclohexylmethyl)-1H-indool-3-carbonyl]amino]3,3-dimethylbutanoaat (MDMB-CHMICA)
      • N-(1-fenethylpiperidine-4-yl)-N-fenylacrylamide (acryloylfentanyl)
      • N-fenyl-N-[1-(2-fenylethyl)piperidine-4-yl]furaan-2-carboxamide (furanylfentanyl)
      • N-(1-amino-3,3-dimethyl-1-oxobutaan-2-yl)-1-(cyclohexylmethyl)-1H-indazol-3-carboxamide (ADB-CHMINACA)
      • 1-(4-cyanobutyl)-N-(2-fenylpropaan-2-yl)-1H-indazol-3-carboxamide (CUMYL-4CN-BINACA)
      • N-fenyl-N-[1-(2-fenylethyl)piperidine-4-yl]cyclopropaancarboxamide (cyclopropylfentanyl)
      • 2-methoxy-N-fenyl-N-[1-(2-fenylethyl)piperidine-4-yl]acetamide (methoxyacetylfentanyl)
      • N,N-diethyl-2-[[4-(1-methylethoxy)fenyl]methyl]5-nitro-1H-benzimidazool-1-ethanamine (isotonitazeen)
      • methyl 3,3-dimethyl-2-[[1-(pent-4-een-1-yl)-1H-indazool-3-carbonyl]amino]butanoaat (MDMB-4en-PINACA)
      • methyl 2-[[1-(4-fluorbutyl)-1H-indool-3-carbonyl]amino]3,3-dimethylbutanoaat (4F-MDMB-BICA)
    • Daarnaast regelt het ook de omzetting van richtlijnen die nieuwe psychoactieve stoffen toevoegen aan de definitie van "drug".

Drugwet 24 februari 1921 - uitleg artikel per artikel

 Bron

Overzicht van de Drugwet (Artikelen 1-12)

Hieronder vind je een uitleg per artikel van de Drugwet.

Artikel 1: Wat mag de Koning allemaal regelen en controleren?

  • De Koning heeft veel bevoegdheden: Hij kan regels opstellen en toezicht houden op alles wat te maken heeft met giftstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, ontsmettingsmiddelen en antiseptica.
  • Wat precies? Denk aan het importeren, exporteren, doorvoeren (vervoer via België naar een ander land), maken, bewaren (opslag), labelen, vervoeren, bezitten, makelen (bemiddelen), verkopen, aanbieden, voorschrijven, afleveren of aanschaffen van deze stoffen, of je er nu voor betaalt of niet.
  • Planten telen: Ook het telen van planten waar deze stoffen uit kunnen worden gehaald, valt onder zijn controle.
  • Andere afhankelijkheid creërende stoffen: De Koning heeft dezelfde bevoegdheden voor andere psychotrope stoffen die afhankelijkheid kunnen veroorzaken, zelfs als het geen verdovende middelen of slaapmiddelen zijn.
  • Stoffen voor illegale productie: Hij kan ook regels maken voor stoffen die gebruikt kunnen worden om illegaal verdovende of psychotrope middelen te maken.
  • Patiëntengegevens: Voor het opsporen van problemen met medicijnen, mag de Koning regels opstellen voor het verzamelen en verwerken van persoonlijke gezondheidsgegevens van patiënten. Dit moet wel altijd met garanties voor toestemming, informatie, beperkte doorgifte en maximale bewaartermijn volgens de privacywet.
  • Strengere controle: De Koning mag zelfs strengere controlemaatregelen nemen dan wat internationale verdragen eisen, zoals het Verdrag inzake psychotrope stoffen uit Wenen (1971).
  • Anonieme gegevens delen: Hij kan bepalen hoe laboratoria en experts anonieme gegevens over de samenstelling en het gebruik van deze stoffen moeten delen met bepaalde overheden, zelfs als ze bezig zijn met een opsporings- of gerechtelijk onderzoek.
  • Generieke classificatie: De Koning kan besluiten dat bepaalde stoffen, op basis van een brede (generieke) classificatie, onder deze regels vallen. Hij doet dit na advies van Sciensano (een Belgisch instituut voor volksgezondheid). Deze classificatie baseert hij onder meer op internationale inzichten en aanbevelingen van instanties zoals het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving en de Internationale Controleraad voor Verdovende middelen van de VN.
  • Wat doet het FAGG? Het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) verwerkt persoonsgegevens die nodig zijn voor het geven van vergunningen en het toezicht op de wet.

Artikel 1bis: Hoe zit het met de verpakking en vernietiging van stoffen?

  • Vernietigingsinstructies op verpakking: De Koning mag verplichten dat op de verpakkingen van de stoffen uit Artikel 1 instructies staan over hoe je ze moet vernietigen, neutraliseren of weggooien.
  • Voorwaarden voor vernietiging: Hij mag ook de specifieke voorwaarden bepalen waaronder deze vernietiging, neutralisering en wegwerking moet gebeuren.

Artikel 1ter: Welke straffen zijn er voor fouten met etikettering en afval?

  • Straffen voor overtredingen: Als je de regels over etikettering (wat er op een label moet staan) of de regels over vernietiging/afval (uit Artikel 1bis) overtreedt, dan word je gestraft.
  • Zonder bedrieglijk opzet: Was het geen opzet om te bedriegen? Dan is de straf gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 maanden en/of een geldboete van 100 tot 3.000 EUR.
  • Met bedrieglijk opzet: Was er wel opzet om te bedriegen? Dan is de straf gevangenisstraf van 1 maand tot 2 jaar en/of een geldboete van 1.000 tot 5.000 EUR.

Artikel 2: Wat zijn de straffen voor overtredingen met gifstoffen, ontsmettingsmiddelen en antiseptica?

  • Algemeen: Overtredingen van de Koninklijke Besluiten over gifstoffen, ontsmettingsmiddelen of antiseptica worden bestraft.
  • Bewaring en aflevering: Als de overtreding gaat over het bewaren of afleveren van deze stoffen, dan is de straf gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 maanden en/of een geldboete van 100 tot 3.000 EUR.
  • Invoer, uitvoer, etc.: Gaat het om de invoer, uitvoer, productie, vervoer, bezit, verkoop, aanbieding of aanschaf (betaald of gratis)? Dan is de straf gevangenisstraf van 1 maand tot 5 jaar en/of een geldboete van 3.000 tot 100.000 EUR.

Artikel 2bis: Wat zijn de straffen voor overtredingen met slaapmiddelen, verdovende middelen en psychotrope stoffen (en planten)?

  • Basisstraffen: Overtredingen van de regels over slaapmiddelen, verdovende middelen en andere psychotrope stoffen die afhankelijkheid veroorzaken (lijst door de Koning vastgesteld), en het telen van planten waar deze stoffen uit komen, worden bestraft. De basisstraf is gevangenisstraf van 3 maanden tot 5 jaar en een geldboete van 1.000 tot 100.000 EUR. De Koning kan hierin nog onderscheid maken tussen de soorten stoffen.
  • Zwaardere straffen (verzwarende omstandigheden): De straffen worden veel zwaarder in bepaalde situaties:
    • 5 tot 10 jaar opsluiting:
      • Als de overtreding is gepleegd tegen een minderjarige van boven de 16 jaar.
      • Als het gebruik van de stoffen door de overtreding bij iemand anders een ongeneeslijke ziekte, een arbeidsongeschiktheid van meer dan 4 maanden, volledig verlies van een orgaan of een zware verminking heeft veroorzaakt.
    • 10 tot 15 jaar opsluiting:
      • Als de overtreding is gepleegd tegen een minderjarige tussen 12 en 16 jaar.
      • Als de overtreding een daad van deelname is aan de activiteiten van een criminele vereniging (hoofd- of bijkomende activiteit).
      • Als het gebruik van de stoffen door de overtreding de dood heeft veroorzaakt.
    • 15 tot 20 jaar opsluiting:
      • Als de overtreding is gepleegd tegen een kind jonger dan 12 jaar.
      • Als de overtreding een daad van deelname is aan de activiteiten van een criminele vereniging, in de hoedanigheid van leidend persoon.
  • Extra geldboete: In al deze zwaardere gevallen kan er bovenop de gevangenisstraf ook een geldboete van 1.000 tot 100.000 EUR worden opgelegd.
  • Voorbereidende handelingen: Ook voorbereidende handelingen (zoals het voorbereiden van de productie, verkoop, levering of illegale verschaffing van deze stoffen, of de teelt van de planten) worden bestraft met dezelfde straffen als de overtredingen zelf.

Artikel 2ter: Kunnen er ook lichtere straffen zijn voor drugsdelicten?

  • Afwijkende straffen mogelijk: Ja, de Koning kan, na overleg in de Ministerraad, specifieke overtredingen bepalen die, in afwijking van de strenge straffen van Artikel 2bis, lichter worden bestraft.
  • Lichtere straffen (voor de Koning):
    • Geldboete van 15 tot 25 EUR voor een eerste overtreding.
    • Geldboete van 26 tot 50 EUR bij herhaling binnen een jaar na de eerste veroordeling.
    • Gevangenisstraf van 8 dagen tot 1 maand en geldboete van 50 tot 100 EUR bij een nieuwe herhaling binnen een jaar na de tweede veroordeling.
  • Toch ook zwaardere optie: Naast deze lichtere opties, kunnen overtredingen ook nog steeds bestraft worden met gevangenisstraf van 3 maanden tot 1 jaar en/of een geldboete van 1.000 tot 100.000 EUR.
  • Bevoegdheid rechtbanken: De correctionele rechtbanken (waar je komt voor minder zware misdrijven) behandelen ook de lichtere overtredingen (de boetes van 15 tot 100 EUR en de gevangenisstraf van 8 dagen tot 1 maand).

Artikel 2quater: Wat zijn de straffen voor overtredingen met drugsprecursoren (grondstoffen voor drugs)?

  • Algemeen: Overtredingen van Europese regels over drugsprecursoren (stoffen die gebruikt kunnen worden voor illegale drugsproductie) en de bijbehorende Koninklijke Besluiten worden bestraft.
  • Verschillende straffen, afhankelijk van de overtreding:
    • Douane-gerelateerde misdrijven: Als het gaat om overtredingen bij douaneprocedures (invoer/uitvoer), gelden de straffen uit de algemene wet inzake douane en accijnzen. Dit omvat ook het verzenden, vervoeren of bezitten van stoffen met het duidelijke doel ze in douaneverkeer te brengen.
    • Etikettering en afval: Voor overtredingen over etikettering en afvalregels (uit Artikel 1bis) is er een geldboete van 26 tot 500 EUR.
    • Documenten en registers: Als het gaat om het niet correct invullen, bijhouden of accepteren van documenten of registers, dan is de straf gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 maanden en/of een geldboete van 1.000 tot 5.000 EUR.
    • Activiteiten zonder vergunning/melding: Als je activiteiten uitvoert zoals produceren, gebruiken, opslaan, makelen, op de markt brengen, verhandelen, invoeren, uitvoeren of doorvoeren zonder de juiste erkenning of vergunning, of zonder melding te doen, dan is de straf gevangenisstraf van 2 tot 5 jaar en/of een geldboete van 3.000 tot 10.000 EUR. Dit geldt ook voor verkoop/verzending zonder de Minister van Volksgezondheid correct te informeren, en het ter beschikking stellen van stoffen aan onbevoegde personen.
    • Deelname aan criminele organisatie:
      • Als de overtreding een daad van deelname is aan de hoofd- of bijkomende activiteit van een vereniging (criminele organisatie), is de straf opsluiting van 10 tot 15 jaar met een mogelijke extra geldboete van 1.000 tot 100.000 EUR.
      • Als je daarbij een leidende persoon bent, is de straf opsluiting van 15 tot 20 jaar met een mogelijke extra geldboete van 1.000 tot 100.000 EUR.
  • Voorbereidende handelingen: Ook voorbereidende handelingen voor de zwaardere overtredingen (zoals die in de punten 4°, 5° en 6° hierboven) worden met dezelfde straffen bestraft.

Artikel 3: Wat over het faciliteren van drugsgebruik en medisch misbruik? En substitutiebehandeling?

  • Faciliteren drugsgebruik: Iemand die het voor een ander makkelijker maakt om de drugs uit Artikel 2bis, § 1 (slaapmiddelen, verdovende middelen, psychotrope stoffen), te gebruiken, bijvoorbeeld door een lokaal te verschaffen of op een andere manier aan te zetten tot gebruik, wordt bestraft met de straffen van Artikel 2bis.
  • Uitzonderingen op faciliteren:
    • Dit geldt niet voor de verkoop, detailverkoop en uitreiking (zelfs gratis) zoals dat is geregeld voor medische beroepen.
    • Het geldt ook niet voor mensen die drugsgebruik faciliteren in erkende risicobeperkende gebruiksruimtes. Dit zijn ruimtes die zijn opgezet om infectieziekten te voorkomen of algemeen de gezondheids- en veiligheidsrisico's van drugsgebruik te verminderen.
  • Misbruik door medische beroepen: Artsen, dierenartsen of paramedische professionals die misbruik maken van het voorschrijven, toedienen of afleveren van medicijnen die verslavende stoffen bevatten, worden bestraft met de straffen van Artikel 2bis.
  • Substitutiebehandeling is niet strafbaar: Een behandeling met vervangingsmiddelen (bijvoorbeeld methadonbehandeling) die door een arts wordt gegeven, kan niet gestraft worden volgens de bovenstaande paragraaf.
  • Wat is substitutiebehandeling? Dit is een behandeling waarbij een verslaafde patiënt verdovende middelen als medicijn krijgt voorgeschreven, toegediend of afgegeven. Het doel is de gezondheid en levenskwaliteit van de patiënt te verbeteren en, indien mogelijk, te leiden tot afkicken.
  • Regels voor substitutiebehandeling: De Koning bepaalt, op voorstel van de Minister van Volksgezondheid, welke verdovende en psychotrope stoffen toegelaten zijn voor deze behandeling. Hij stelt ook de voorwaarden vast voor het afgeven en toedienen van het medicijn, en de registratie van de behandeling (met respect voor privacy). Verder kan de Koning voorwaarden stellen over het aantal patiënten per arts, de begeleiding en bijscholing van de arts, en de contacten van de arts met gespecialiseerde centra.

Artikel 4: Welke bijkomende straffen en maatregelen zijn er?

  • Naast gevangenisstraf en geldboete: Bij veroordeling voor de misdrijven uit Artikelen 2 (2°), 2bis, 2quater en 3, kunnen er nog andere straffen worden opgelegd.
  • Ontzetting uit burgerrechten: Daders en medeplichtigen kunnen hun burgerrechten verliezen (bijvoorbeeld het recht om te stemmen of om verkozen te worden).
  • Beroepsverbod: Als je een medisch, diergeneeskundig of paramedisch beroep uitoefent, kan de rechter je tijdelijk of voor altijd verbieden om dat beroep uit te oefenen.
  • Sluiting van zaken: De rechter kan de tijdelijke of definitieve sluiting bevelen van cafés of andere zaken waar de misdrijven zijn gepleegd. De veroordeelde kan ook tijdelijk of voor altijd het recht verliezen om zo'n zaak uit te baten. De rechter kan ook de rechterlijke beslissing laten aanplakken en publiceren op kosten van de veroordeelde.
    • Als de veroordeelde niet de eigenaar of uitbater is, kan de sluiting maximaal 2 jaar zijn en alleen als de ernst van de omstandigheden dit eist, na de eigenaar/uitbater te hebben opgeroepen.
  • Havenverbod: De rechter kan een tijdelijk verbod van maximaal 20 jaar opleggen om zich in Belgische havens of havenfaciliteiten te begeven, of om daar beroepsactiviteiten uit te oefenen.
  • Inwerkingtreding maatregelen:
    • Bij een geldboete treden deze maatregelen (beroepsverbod, sluiting, havenverbod) in werking zodra de veroordeling definitief is.
    • Bij een vrijheidsstraf (gevangenisstraf) treden ze in werking als de straf is ondergaan of verjaard, of bij voorwaardelijke vrijlating. Ze hebben echter ook al gevolgen vanaf de dag dat de veroordeling definitief is.
  • Straf op overtreding verboden: Als je een van deze verboden (beroepsverbod, sluiting, havenverbod) overtreedt, krijg je gevangenisstraf van 3 maanden tot 1 jaar en/of een geldboete van 1.000 tot 5.000 EUR.
  • Verbeurdverklaring (in beslag nemen): De rechter kan bevelen dat voertuigen, werktuigen en spullen die gebruikt zijn of bestemd waren voor het plegen van de misdrijven, of die het voorwerp van het misdrijf zijn, in beslag worden genomen, zelfs als ze niet van de veroordeelde zijn.
    • Onroerende goederen (vastgoed) die gebruikt of bestemd waren voor de misdrijven, kunnen ook in beslag worden genomen, zelfs als ze niet van de veroordeelde zijn, zonder de rechten van derden te schaden.
  • Onmiddellijke vernietiging van illegale stoffen: Illegale stoffen, grondstoffen en materiaal voor illegale productie (ook planten) kunnen onmiddellijk worden vernietigd of onbruikbaar gemaakt door het Openbaar Ministerie, zelfs als het onderzoek nog loopt, als bewaring niet nodig is voor het onderzoek. Bij een gerechtelijk onderzoek moet de onderzoeksrechter akkoord gaan. Deze zaken moeten sowieso vernietigd worden als een definitieve rechterlijke beslissing tot verbeurdverklaring is genomen.

Artikel 5: Wat als je de wet herhaaldelijk overtreedt (herhaling)?

  • Zwaardere straffen bij herhaling: Als je binnen vijf jaar na een veroordeling voor een overtreding van deze wet (of de bijbehorende besluiten) opnieuw een overtreding begaat, kunnen de correctionele straffen (minder zware) verdubbeld worden en de criminele straffen (zwaardere) verzwaard worden volgens het Strafwetboek.

Artikel 6: Welke algemene regels van het Strafwetboek gelden hier? En wat als je meewerkt met de politie?

  • Algemene regels van het Strafwetboek: De algemene regels uit Boek I van het Strafwetboek (dat gaat over dingen als medeplichtigheid, poging tot misdrijf, etc.) zijn van toepassing op de misdrijven uit deze Drugwet, tenzij deze wet daarvan afwijkt.
  • Minder straf bij meewerken (vóór vervolging): Als je, voordat de vervolging begint, de autoriteiten de identiteit van de daders van drugsdelicten (uit Artikelen 2bis, 2quater en 3) onthult, of als de daders onbekend zijn, het bestaan van die misdrijven, dan wordt je vrijgesteld van correctionele straffen. Criminale straffen worden dan verminderd.
  • Minder straf bij meewerken (na begin vervolging): Als je, nadat de vervolging is begonnen, de identiteit van onbekende daders aan de autoriteiten onthult, worden de correctionele straffen (uit Artikelen 2bis, 2quater en 3) verminderd.

Artikel 6bis: Wie mag waar controleren?

  • Toezichtsbevoegdheden: Officieren van gerechtelijke politie en aangewezen ambtenaren/beambten mogen apotheken, winkels en andere plaatsen die drugs of gerelateerde stoffen verkopen of afleveren, bezoeken tijdens openingstijden.
  • Depots: Ze mogen tijdens diezelfde uren ook opslagplaatsen (depots) bezoeken die aan die winkels grenzen, zelfs als deze niet voor het publiek toegankelijk zijn.
  • Productie/opslagplaatsen: Lokalen waar de stoffen worden gemaakt, bereid, bewaard of opgeslagen, mogen te allen tijde worden bezocht.
  • Plaatsen met minderjarigen: Hetzelfde geldt voor lokalen waar de stoffen uit Artikel 2bis, § 1, worden gebruikt in aanwezigheid van minderjarigen.

Artikel 6ter: Wat is een 'proces-verbaal' waard?

  • Bewijskracht: Overtredingen van deze wet worden vastgesteld in een proces-verbaal. Dit document heeft bewijskracht totdat het tegendeel bewezen is. Je krijgt altijd een kopie van het proces-verbaal.

Artikel 7: Wie controleert de naleving van deze wet en wat zijn hun bevoegdheden?

  • De controleurs: Naast de gerechtelijke politie, houden de personeelsleden van de Algemene Administratie van de Douane en Accijnzen en de aangewezen personeelsleden van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) toezicht op de naleving van deze wet en de Europese regels over drugsprecursoren. Deze controleurs moeten een eed afleggen.
  • Wat mogen ze doen (met legitimatiebewijs)?
    • Plaatsen bezoeken: Tussen 5 uur 's ochtends en 9 uur 's avonds mogen ze zonder voorafgaande waarschuwing plaatsen bezoeken waar de gereguleerde stoffen worden verkocht, afgeleverd, gemaakt, bewaard of opgeslagen, zelfs als deze niet publiek toegankelijk zijn. Buiten deze uren mogen ze dit alleen met een voorafgaande toelating van de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg.
    • Onderzoek en controle: Ze mogen elk onderzoek, elke controle en elk verhoor doen, en alle informatie inwinnen die nodig is om te controleren of de wet wordt nageleefd. Concreet betekent dit:
      • Personen ondervragen over feiten die nuttig zijn voor het toezicht.
      • De identiteit van personen vaststellen, inclusief het opvragen van officiële identiteitsdocumenten of het maken van foto-, film- en video-opnames.
      • Alle boeken, registers, documenten of andere informatiedragers die bijgehouden moeten worden, ter inzage vragen en er kopieën van maken of in beslag nemen (tegen ontvangstbewijs).
      • Andere boeken, documenten, etc. die nodig zijn voor hun taak ter inzage vragen en er kopieën van maken of in beslag nemen.
      • Andere roerende goederen (zoals voertuigen, machines) in beslag nemen of verzegelen als dit nodig is om een overtreding te bewijzen, medeplichtigen op te sporen, of als er gevaar is op voortzetting van overtredingen, of als het criminele opbrengsten betreft. Dit mag ook als de goederen niet van de overtreder zijn.
      • Vaststellingen doen met foto-, film- en video-opnames.
  • Waarschuwingen en processen-verbaal: Ze mogen waarschuwingen geven, een termijn stellen om in orde te komen en processen-verbaal opstellen.
    • Waarschuwingen zijn alleen voor overtredingen met gifstoffen, slaapmiddelen, ontsmettingsmiddelen en antiseptica.
    • De processen-verbaal hebben bewijskracht tot het tegendeel bewezen is. Je krijgt een kopie binnen 20 dagen.
    • Ze mogen hulp vragen van de openbare macht (politie).
  • Monsterneming: De Koning bepaalt regels voor het nemen van monsters en hoe de erkende laboratoria werken.
  • Uitzondering: Dit artikel geldt niet voor controles van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen.

Artikel 7bis: Hoe zit het met vertrouwelijkheid en informatie delen door de controleurs?

  • Vertrouwelijkheid: De controleurs moeten persoonsgegevens die ze tijdens hun werk krijgen, vertrouwelijk behandelen en ze alleen gebruiken voor hun toezichtstaak.
  • Informatie delen: Ze mogen informatie die ze verzamelen, delen met andere ambtenaren die toezicht houden op andere wetten, als die informatie voor hen relevant is. Dit delen is zelfs verplicht als die andere ambtenaren erom vragen.
    • Belangrijk: Informatie die is verkregen via een rechterlijke opdracht, mag alleen met toestemming van de rechter worden gedeeld.
    • Medisch geheim: Medische persoonsgegevens mogen alleen worden gedeeld of gebruikt met respect voor het medisch beroepsgeheim.
  • Verplichting van andere overheidsdiensten: Alle overheidsdiensten (zoals parketten, rechtbanken, gemeenschappen, gemeenten) moeten op verzoek alle informatie, documenten en kopieën die zij bezitten, aan de controleurs geven die nodig zijn voor hun toezicht. Meestal is dit gratis.
    • Informatie over gerechtelijke procedures mag alleen worden gedeeld met uitdrukkelijke toestemming van de procureur-generaal.
  • Geen eigen belang: De controleurs mogen zelf geen direct of indirect belang hebben bij de bedrijven of instellingen waar ze toezicht op houden.

Artikel 8: Wat zijn de straffen voor het tegenwerken van controles?

  • Tegenwerken bij "minder gevaarlijke" stoffen: Als je je niet meewerkt of verzet tegen inspectie of monsterneming van de stoffen uit Artikel 2 (gifstoffen, ontsmettingsmiddelen, antiseptica), dan krijg je een geldboete van 50 tot 200 EUR.
  • Tegenwerken bij "gevaarlijkere" stoffen: Als je je niet meewerkt of verzet tegen inspectie of monsterneming van de stoffen uit Artikel 2bis (slaapmiddelen, verdovende middelen, psychotrope stoffen) of Artikel 2quater (drugsprecursoren), dan krijg je gevangenisstraf van 3 maanden tot 5 jaar en/of een geldboete van 1.000 tot 100.000 EUR.

Artikel 9: Zijn er speciale regels voor drugsbezit voor eigen gebruik?

  • Verlichting voor eigen gebruik: Ja, iemand die drugs (uit Artikel 2bis, § 1) illegaal produceert, verkrijgt of bezit voor eigen gebruik, kan in aanmerking komen voor schorsing, uitstel of probatie (voorwaardelijke straf), zelfs als hij niet aan de normale voorwaarden voor eerdere veroordelingen voldoet.
  • Dit geldt ook voor: Personen die, met het oog op eigen gebruik, het gebruik voor anderen makkelijker hebben gemaakt, of drugs hebben verkocht of aangeboden (betaald of gratis).
  • Maar niet bij zware omstandigheden: Deze verlichting geldt niet als de misdrijven gepaard gaan met de zwaardere omstandigheden uit Artikel 2bis, § 2, b), §§ 3 en 4 (bijvoorbeeld ernstige lichamelijke schade veroorzaken, deelname aan een criminele organisatie, of de dood veroorzaken).
  • Voorbereiding voor eigen gebruik: Ook voorbereidende handelingen (uit Artikel 2bis, § 6) voor eigen gebruik vallen onder deze speciale regels.

Artikel 9bis: Welke macht heeft de burgemeester bij drugsproblemen?

  • Sluitingsbevoegdheid van de burgemeester: De burgemeester kan, na overleg met de justitie en als het nodig is voor de openbare orde, een publiek toegankelijke zaak sluiten als er ernstige aanwijzingen zijn dat er illegale activiteiten plaatsvinden met drugs (productie, verkoop, etc.) of drugsprecursoren.
  • Voorwaarden: Dit kan alleen nadat de verantwoordelijke is gehoord.
  • Bevestiging door schepencollege: De sluiting stopt direct als deze niet wordt bevestigd door het college van burgemeester en schepenen (of gemeentecollege) op de eerstvolgende vergadering.
  • Maximale duur: De sluiting kan maximaal zes maanden duren en is twee keer te verlengen. Ook een verlenging moet door het college worden bevestigd.

Artikel 9ter: Wat gebeurt er als je dronken of stoned in het openbaar wordt aangetroffen?

  • Bestuurlijke aanhouding: Als iemand op een publieke plaats kennelijk onder invloed van verdovende of psychotrope stoffen wordt aangetroffen, en dit zorgt voor wanorde, schandaal of gevaar voor zichzelf of anderen, kan die persoon bestuurlijk worden aangehouden voor maximaal zes uur onder verantwoordelijkheid van een bestuurlijke politieofficier.
  • Medische zorg en informatie: Indien nodig krijgt de persoon medische zorg. De gerechtelijke autoriteiten worden ingelicht. Bij vrijlating moet de politie deze personen informeren over mogelijkheden voor vrijwillige hulpverlening en contactpunten geven.

Artikel 10: Wat zijn de bevoegdheden van de Koning over internationale verdragen?

  • Uitvoering internationale verdragen: De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, alle nodige maatregelen nemen om internationale verdragen en de daaruit voortvloeiende internationale afspraken uit te voeren. Hierbij kan hij de bepalingen van deze wet aanvullen, opheffen of wijzigen.
  • Straf op niet-naleving: Als er sprake is van niet-naleving van deze internationale regels, en dit is nog geen overtreding volgens deze wet, dan wordt het gestraft met gevangenisstraf van 8 dagen tot 5 jaar en/of een geldboete van 1.000 tot 10.000 EUR. De Koning bepaalt dan de specifieke overtredingen en straffen.
  • Bekrachtiging door Parlement: Koninklijke Besluiten die op basis van dit artikel worden genomen, moeten binnen twee jaar na publicatie door het Parlement worden bekrachtigd, anders worden ze opgeheven.
  • Uitzondering: Dit artikel geldt niet voor zaken die onder de bevoegdheid vallen van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen.

Artikel 11: Bestaat Artikel 11 nog?

  • Opgeheven: Artikel 11 is wel in de wet ingevoegd geweest, maar is later door het Grondwettelijk Hof (destijds Arbitragehof) vernietigd (opgeheven) in 2004. Het is dus geen actief deel meer van de wet.

Artikel 12: Wat is een minnelijke schikking (een soort boete)?

  • Schikkingsvoorstel door FAGG: Bij een overtreding van deze wet die is vastgesteld door een FAGG-ambtenaar, kan een speciale jurist van het FAGG de vermoedelijke overtreder een minnelijke schikking voorstellen. Als je deze betaalt, vervalt de strafvervolging.
  • Wanneer kan het NIET? Deze minnelijke schikking kan niet worden aangeboden voor de zwaarste misdrijven, zoals de verzwaarde drugsdelicten (Artikel 2bis, §§ 2 t.e.m. 5), de zware precursor-overtredingen (Artikel 2quater, 4° t.e.m. 6°), misbruik door artsen of faciliteren van drugsgebruik (Artikel 3), en herhaling van overtredingen (Artikel 5).
  • Hoe werkt het?
    • Het voorstel wordt binnen drie maanden na het proces-verbaal verstuurd.
    • Als je binnen een maand betaalt, informeert de FAGG-jurist de procureur des Konings. De strafvervolging vervalt dan, tenzij de procureur binnen twee maanden alsnog besluit te vervolgen.
    • Als je na betaling toch wordt vervolgd en veroordeeld, wordt het betaalde bedrag afgetrokken van de gerechtskosten en de opgelegde boete. Bij vrijspraak krijg je het bedrag terug.
    • Betaal je niet binnen een maand, dan informeert de FAGG-jurist de procureur des Konings.
    • De procureur kan ook vragen om een schikking voor te stellen als de FAGG-jurist dat zelf niet heeft gedaan.
  • Hoe hoog is de schikking?
    • Het bedrag mag niet lager zijn dan het minimum van de geldboete voor de overtreding (of 100 EUR als het minimum lager is).
    • Het maximumbedrag is gelijk aan de maximale geldboete voor die overtreding.
    • Bij meerdere overtredingen kunnen de bedragen opgeteld worden, tot maximaal het dubbele van de hoogste boete.
    • Bij herhaling binnen drie jaar kan het maximumbedrag verdubbeld worden.
    • Het bedrag wordt verhoogd met extra toeslagen (opdeciemen) en eventuele expertisekosten.
    • Een schikking kan worden voorgesteld aan zowel natuurlijke personen (individuen) als rechtspersonen (bedrijven). Het bedrag is gebaseerd op de geldboete, los van eventuele gevangenisstraf.
  • Waar gaat het geld heen? De bedragen uit minnelijke schikkingen gaan naar het FAGG.
  • Rechten van de overtreder: Je kunt het dossier inzien en schriftelijke opmerkingen of verdediging indienen bij het FAGG.
  • Beperkingen: Er kan geen schikking worden voorgesteld als de zaak al bij de rechtbank ligt of als er al een onderzoek door een onderzoeksrechter is gevraagd.
  • Verslag: Het FAGG stelt jaarlijks een verslag op over de resultaten van deze schikkingen.

Ik hoop dat dit een duidelijke en volledige uitleg is van de Drugwet!

 

zaterdag 7 juni 2025

Voorontwerp kaderwet - MEMORIE VAN TOELICHTING Hoofdstuk 1 - Wijzigingen van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen gecoördineerd op 14 juli 1994

Bron

Het voorgestelde wetsontwerp introduceert een reeks belangrijke wijzigingen in de Belgische gezondheidszorgwetgeving, voornamelijk gericht op het begrotingsproces en de overeenkomsten met zorgverleners. Het stroomlijnt de procedure voor het opstellen en goedkeuren van het gezondheidszorgbudget, inclusief striktere termijnen voor het indienen van basisdocumenten en beleidsprioriteiten door de Ministerraad. Een belangrijke hervorming is de harmonisatie en vereenvoudiging van akkoorden met alle zorgverleners, waarbij uniforme terminologie wordt ingevoerd en nationale adherentiepercentages worden gehandhaafd. Daarnaast worden digitale overdracht van documenten en de verplichting voor zorgverleners om over een actief RIZIV-nummer te beschikken wettelijk verankerd, terwijl ook de bevoegdheden van controleorganen worden uitgebreid en een financieringsmechanisme voor beroepsorganisaties wordt gekoppeld aan het aantal geconventioneerde leden. Ten slotte worden er maatregelen geïntroduceerd om fraude tegen te gaan en wordt een maximumsupplement voor honoraria ingevoerd om de betaalbaarheid voor patiënten te waarborgen.

donderdag 5 juni 2025

Advies Zaak C-769/22: Hongarije versus EU-Waarden

Bron

Advies van de advocaat-generaal in zaak C-769/22 (Europese Commissie tegen Hongarije)

Datum: 5 juni 2025

Zaaknummer: C‑769/22

Partijen: Europese Commissie tegen Hongarije

Onderwerp: Niet-nakomingsprocedure betreffende de Hongaarse wetgeving die maatregelen invoert tegen "pedofiele seksuele delinquenten" en die de bescherming van kinderen beoogt, maar zich hoofdzakelijk richt op content waarin genderidentiteiten die niet overeenkomen met het bij de geboorte toegewezen geslacht, geslachtsverandering of homoseksualiteit worden gepromoot of afgebeeld. Het advies richt zich op mogelijke schendingen van artikel 56 VWEU, Richtlijn 2000/31/EG, Richtlijn 2006/123, Richtlijn 2010/13/EU, en het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (met name artikel 21, 7, 11 en 1), alsook artikel 2 VEU.

CASE OF SPIVAK v. UKRAINE - Gedwongen opname en behandeling

Bovenkant formulier

Bron

Samenvatting van de belangrijkste bevindingen van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens

Datum: 5 juni 2025 Zaaknummer: Application no. 21180/15 Partijen: Spivak (aanvrager) tegen Oekraïne (verweerder) Onderwerp: Onwettige voortgezette verplichte opname in een psychiatrisch ziekenhuis, onvermogen van de aanvrager om de wettigheid van zijn gedwongen psychiatrische opsluiting aan te vechten, en beweerde mishandeling (behandeling en omstandigheden) in het ziekenhuis.

maandag 2 juni 2025

6 JULI 2007. — Wet betreffende de medisch begeleide voortplanting en de bestemming van de overtallige embryo’s en de gameten

 Wet van 6 juli 2007

https://reflex.raadvst-consetat.be/reflex/pdf/Mbbs/2007/07/17/106029.pdf

Hier is wat de wet specifiek zegt over donatie van gameten, waaronder spermadonatie, zo eenvoudig mogelijk uitgelegd, gebaseerd op de bronnen:

 

Wat zijn gameten? Gameten zijn voortplantingscellen: vrouwelijke gameten (eicellen) en mannelijke gameten (spermatozoïden). De versmelting ervan vormt een embryo.

Wat is donatie van gameten? Dit is wanneer een persoon (de donor) gameten vrijwillig en kosteloos afstaat aan een fertiliteitscentrum, zodat deze kunnen worden gebruikt voor medisch begeleide voortplanting bij ontvangers.

Kosteloos, maar... De donatie moet gratis gebeuren. Handel in menselijke gameten is verboden. De Koning kan wel bepalen dat de donor een vergoeding mag krijgen voor verplaatsingskosten, loonverlies of ziekenhuiskosten (bijvoorbeeld voor het wegnemen van eicellen bij een vrouwelijke donor).

Anoniem: Wanneer gameten worden gedoneerd, moet het fertiliteitscentrum de anonimiteit van de donoren waarborgen door alle gegevens die tot identificatie kunnen leiden, ontoegankelijk te maken. Personen die in het centrum werken en deze informatie kennen, zijn gebonden door beroepsgeheim.

Wie mag doneren? Gameten mogen worden afgenomen bij vrouwen van maximaal 45 jaar. De wet noemt geen specifieke leeftijdsgrens voor mannelijke donoren in deze sectie, maar donatie is in principe kosteloos en onherroepelijk zodra gestart.

Hoeveel kinderen per donor? De gameten van één donor mogen niet worden gebruikt om bij meer dan zes verschillende vrouwen kinderen te laten geboren worden.

Wat mag niet? Donatie van gameten is verboden als het doel is om eugenetische selectie (selectie of verbetering van niet-pathologische genetische kenmerken) te doen. Geslachtsselectie is ook verboden, tenzij het is om geslachtsgebonden ziekten te voorkomen. Het matchen van donoren en ontvangers op basis van fysieke kenmerken wordt niet beschouwd als eugenetische praktijk. Het is ook verboden om gelijktijdig gameten van verschillende donoren te gebruiken voor inseminatie.

Het proces en de overeenkomst:

Voordat inseminatie plaatsvindt, maken de wensouder(s) (degene(n) die ouder willen worden via medisch begeleide voortplanting) en het fertiliteitscentrum een overeenkomst op.

De wensouder(s) moet(en) het centrum een schriftelijke aanvraag voor inseminatie met gameten sturen via aangetekende brief. Het centrum moet binnen twee maanden antwoorden.

Als het centrum instemt, wordt een overeenkomst opgesteld. Als het centrum weigert, moet dit schriftelijk gebeuren met opgave van medische redenen of verwijzing naar de gewetensclausule, en op verzoek het adres van andere centra.

De overeenkomst moet specifiek vermelden dat de gameten voor donatie worden gebruikt.

De donor moet zich ertoe verbinden alle nodige medische onderzoeken te ondergaan en informatie te geven om de gezondheid van de gedoneerde gameten te controleren. De overeenkomst legt vast wat er met de gameten gebeurt als ze niet geschikt zijn voor donatie of als de donor weigert (vernietiging of wetenschappelijk onderzoek).

Zodra de donatieprocedure is gestart, is de donatie onherroepelijk.

Informatie voor ontvangers: Ontvangers van gameten ontvangen informatie over de gevolgde procedure. Het centrum verzamelt gegevens over de donor, waaronder medische informatie die belangrijk kan zijn voor de gezondheid van het kind en fysieke kenmerken. Medische informatie mag aan de ontvanger(s) worden meegedeeld bij het maken van een keuze, en kan aan de huisarts van het kind of de ontvanger(s) worden meegedeeld als de gezondheid van het kind dit vereist.

Wie is de ouder? Vanaf het moment van inseminatie gelden de wettelijke regels voor afstamming (filiatie) in het voordeel van de wensouder(s) die de gameten hebben ontvangen. De donor kan geen juridische stappen ondernemen met betrekking tot het ouderschap of financiële gevolgen daarvan. Ook de ontvanger(s) en het kind kunnen geen juridische stappen ondernemen tegen de donor over afstamming of financiële gevolgen.

Bewaring: Overtallige gameten (gameten die niet onmiddellijk zijn gebruikt) kunnen worden ingevroren (bewaring door invriezing). De standaard bewaartermijn is 10 jaar, ingaand op de dag van invriezing. Deze termijn kan worden ingekort of, in bijzondere omstandigheden, verlengd op schriftelijk verzoek dat door het centrum wordt beoordeeld. Bij het verstrijken van de termijn wordt de laatste instructie van de persoon die de bewaring aanvroeg, uitgevoerd.

Bestemming na bewaring: Als de gameten niet worden gebruikt voor het oorspronkelijke doel of de bewaartermijn verloopt, kunnen overtallige gameten worden geïntegreerd in wetenschappelijk onderzoek, vernietigd, of gebruikt worden in een donatieprogramma. De bestemming van overtallige gameten bij overlijden of onvermogen van de persoon die de bewaring aanvroeg, moet worden vastgelegd in de overeenkomst.

Post mortem inseminatie: Inseminatie met ingevroren gameten na het overlijden van de partner is alleen toegestaan als dit uitdrukkelijk in de overeenkomst is vermeld. Dit mag pas zes maanden na het overlijden gebeuren en uiterlijk twee jaar na het overlijden. Afwijkende afspraken hierover in de overeenkomst zijn niet geldig.

In eenvoudige termen: De wet regelt gametendonatie (inclusief sperma) in België. Het moet gratis zijn, anoniem voor de donor, en er zijn regels over hoeveel gezinnen per donor en wat wel/niet mag worden geselecteerd. De ontvangers zijn de wettelijke ouders, en er is geen juridische link tussen donor en kind/ouders. De donor geeft medische info voor gezondheidschecks en fysieke kenmerken, maar blijft verder anoniem. Er zijn duidelijke afspraken nodig in een overeenkomst, en de donatie is definitief. Gameten kunnen ook worden bewaard voor later gebruik.

Opgelet

Door recente rechtspraak (arrest Grondwettelijk Hof van 26 september 2024) zal de wetgeving binnen enkele jaren veranderen, waarbij de anonimiteit van donoren wordt afgeschaft. Tot die tijd blijft de huidige wet van kracht