1. De veelplegersdatabank
-
De Vraag: Wouter Raskin (N-VA) vraagt naar de stand van zaken van de centrale databank voor veelplegers in het verkeer, een engagement uit het regeerakkoord. Hij verwijst naar een voorval met een profvoetballer die tweemaal in korte tijd een ongeval veroorzaakte onder invloed, maar juridisch geen recidivist was. Hij vraagt concreet wat de status is van de databank en of het overleg met de betrokken ministers en de deelstaten al is opgestart.
-
Het Antwoord van de Minister:
- De ontwikkeling van de databank is momenteel in voorbereiding.
- Het is een juridisch en technisch complex project omdat er veel verschillende bestuursniveaus bij betrokken zijn.
- Er zijn al contacten gelegd met de kabinetten van de ministers van Mobiliteit en Binnenlandse Zaken, en met de deelstaten. Formele gesprekken volgen later dit jaar.
- Er wordt gewerkt aan een samenwerkingsakkoord tussen de federale overheid en de gewesten om een rechtsgrond te creëren.
- Men onderzoekt de oprichting van een gemeenschappelijke entiteit, het "Orgaan voor Recidivevervolging en Verkeersveiligheid", om de databank te beheren.
- Er wordt ook een wettelijk kader voorbereid om te bepalen wie gegevens moet aanleveren en wie toegang krijgt.
2. De zelfmoord en de situatie in de gevangenis van Wortel
-
De Vragen: Naar aanleiding van een zelfdoding en andere incidenten in de gevangenis van Wortel stellen Marijke Dillen (VB), Alain Yzermans (Vooruit), Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen) en Sophie De Wit (N-VA) gezamenlijk vragen. De kern van hun vragen is:
- Wat waren de precieze omstandigheden van de zelfmoord en wat is er waar van de geruchten over pesterijen?
- Is de geestelijke gezondheidszorg in Wortel toereikend voor kwetsbare gedetineerden?
- Krijgt het gevangenispersoneel voldoende opleiding om om te gaan met agressie, kwetsbare gedetineerden en suïciderisico's?
- Hoe worden klachten van gedetineerden (over personeel) behandeld en geregistreerd?
- Welke structurele maatregelen worden genomen om de veiligheid te verbeteren, gezien de aanhoudende problemen zoals overbevolking, personeelstekort en defecte infrastructuur?
-
Het Antwoord van de Minister:
- De minister erkent dat elke zelfdoding een falen van het systeem is en dat de situatie in de gevangenissen, inclusief Wortel, bijzonder moeilijk is.
- Suïcidepreventie: Er bestaan duidelijke richtlijnen, sensibiliseringsmateriaal en hulplijnen. Een nieuw screeningsinstrument (BelRAI) wordt getest in vijf gevangenissen om suïciderisico's bij binnenkomst te detecteren.
- Opleiding personeel: In de basisopleiding is er aandacht voor o.a. agressiebeheersing en het herkennen van suïciderisico's. Dit wordt aangevuld met bijscholingen en er loopt een pilootproject met e-learning.
- Geestelijke gezondheidszorg: De minister deelt de bezorgdheid dat de noden groter zijn dan het aanbod. Ze werkt samen met de minister van Volksgezondheid aan gespecialiseerde zorgteams en onderzoekt de overheveling van de gevangenisgezondheidszorg naar de FOD Volksgezondheid. Wortel huisvest veel psychisch kwetsbare gedetineerden, maar heeft geen speciaal zorgequipe voor geïnterneerden omdat er geen geïnterneerden verblijven.
- Klachten: Klachten van gedetineerden tegen personeel worden niet centraal geregistreerd, waardoor een algemeen overzicht onmogelijk is. Naar aanleiding van het incident in Wortel zijn er wel twee tuchtprocedures tegen personeelsleden opgestart.
- Infrastructuur Wortel: Er zijn acties ondernomen. Voor de defecte camera's is een tijdelijk systeem operationeel en loopt de procedure voor een definitieve vernieuwing. Een aannemer is aangesteld om beschadigde (veiligheids)cellen te herstellen.
3. De aanhoudende betaalachterstand voor gerechtstolken en -vertalers
-
De Vragen: Marijke Dillen (VB), Paul Van Tigchelt (Open Vld) en Kristien Van Vaerenbergh (N-VA) uiten hun grote bezorgdheid over de structurele en zelfs toenemende betaalachterstanden bij Justitie voor tolken en vertalers. Ze wijzen erop dat tolken hierdoor in financiële problemen komen en soms niet meer komen opdagen, wat rechtszaken vertraagt. Hun vragen zijn:
- Wat zijn de oorzaken van de verslechterende situatie? De gemiddelde betaaltermijn is opgelopen van 19 naar 47 dagen.
- Wat is de omvang van de achterstand en welke concrete stappen worden ondernomen om dit structureel op te lossen?
- Is er overleg met de minister van Financiën om uitstel van btw-betaling te verkrijgen voor de tolken zolang hun facturen niet betaald zijn?
-
Het Antwoord van de Minister:
- De minister stelt dat ze bij haar aantreden een "dramatische toestand" aantrof door een nijpend personeelstekort bij de taxatiebureaus, een niet-gedigitaliseerd werkproces en een verouderde tariefstructuur.
- Er is een project opgestart in overleg met de sector om concrete oplossingen te vinden.
- Concrete acties:
- Er worden extra administratieve medewerkers aangeworven en dossiers worden herverdeeld om het personeelstekort op te vangen.
- Het gebruik van het platform Justinvoice wordt verplicht om het indienen van onkostenstaten te centraliseren en vereenvoudigen.
- De voorstudie voor de digitalisering van het hele proces is opgestart.
- Er is overleg met de btw-administratie opgezet om de fiscale gevolgen voor de tolken te onderzoeken.
- De minister heeft geen objectieve data over een stijging van het aantal tolkopdrachten door migratie. Ze geeft aan dat de rechtbanken zelf verantwoordelijk zijn voor de aanwezigheid van een tolk en dat de FOD Justitie geen cijfers bijhoudt over uitgestelde zaken door afwezigheid van een tolk.
4. De onrustwekkende cijfers over een gerechtelijk apparaat onder hoogspanning
-
De Vraag: Aurore Tourneur (Les Engagés) schetst een somber beeld van de Belgische justitie, gebaseerd op rapporten. Ze wijst op de lage budgetten (0,22% van het BBP, ver onder het EU-gemiddelde), de enorme gerechtelijke achterstand (tot 7 jaar in Brussel), het tekort aan rechters en de sterke stijging van het aantal geseponeerde zaken door een gebrek aan middelen. Haar vragen zijn:
- Welke onmiddellijke maatregelen worden genomen om de onderzoeksmiddelen van de parketten te versterken?
- Hoe wil de regering het budget voor justitie en het kader voor rechters verhogen?
- Welke acties worden ondernomen om de gerechtelijke achterstand weg te werken, met name in Brussel?
-
Het Antwoord van de Minister:
- De minister erkent de moeilijke situatie en heeft gepleit voor meer middelen. Er is een stimulusplan uitgewerkt dat €8 miljoen extra voorziet voor de parketten om extra personeel aan te werven.
- Ze heeft een nieuwe aanvraag voor extra middelen ingediend voor de komende begrotingsgesprekken.
- Het regeerakkoord voorziet de vervanging van de vaste personeelskaders door een flexibeler model gebaseerd op objectieve werklastmeting, al zal dit tijd vergen.
- Er zijn al aanpassingen aan de personeelskaders gedaan in Antwerpen en Gent, en een gelijkaardige oefening voor de rechtbanken is in voorbereiding.
- Een hervorming van het strafprocesrecht wordt voorbereid om procedures sneller en efficiënter te maken.