Essentie van de toespraak van minister-president Matthias Diependaele.
Vlaanderen wordt gepresenteerd als een succesvolle regio die voor grote uitdagingen staat, zoals geopolitieke spanningen, economische onzekerheid en druk op de vrijhandel. De kern van de boodschap is dat de Vlaamse Regering moedige en soms moeilijke keuzes maakt om de welvaart en een hechte gemeenschap voor de toekomst te verzekeren, gebaseerd op een "beproefd recept" van hard werken, ondernemen en langetermijnvisie.
De toespraak is opgebouwd rond de volgende centrale thema's:
1. Begroting en Financiën: Bijsturen en Besparen
Vanwege lagere inkomsten dan voorspeld, is "bijsturen" noodzakelijk. De regering voert de grootste tussentijdse besparingsoefening ooit door van 1,5 miljard euro.
- Er wordt 300 miljoen euro geschrapt in subsidies waarvan de meerwaarde als onvoldoende wordt beschouwd.
- De steun voor hernieuwbare energie wordt stopgezet op momenten met negatieve elektriciteitsprijzen.
- Het Buitenlands Beleid focust meer op economie, en de uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking worden herleid tot noodhulp en multilaterale samenwerking.
- Het doel is een begroting in evenwicht tegen 2027. Een gezonde overheidsfinanciën wordt gezien als cruciaal om burgers en bedrijven te kunnen ondersteunen in crisistijden, zoals tijdens de corona- en energiecrisis.
2. Investeringen in Innovatie en Economie
Ondanks de besparingen wordt er sterk geïnvesteerd in de toekomst, met innovatie als hét instrument om de beste te zijn.
- Er wordt 500 miljoen euro geïnvesteerd in de Einsteintelescoop, een project dat duizenden jobs moet creëren en hoogtechnologische bedrijven moet aantrekken.
- Het Flanders Future Techfund wordt versterkt om Vlaamse ideeën om te zetten in groeibedrijven.
- De regering zet vol in op de ondersteuning van de Vlaamse industrie met een actieplan, steun voor decarbonisatie (Klimaatsprong) en een sneller vergunningenbeleid.
3. Een "Warm Vlaanderen": Zorg en Welzijn
Een welvarende economie is de voorwaarde voor een warme samenleving.
- Om de zorg voor 300.000 zorgbehoevenden te garanderen, wordt de zorgpremie opgetrokken.
- Er wordt 100 miljoen euro geïnvesteerd in nieuwe, betaalbare kinderopvang.
- De regering blijft middelen inzetten om de wachtlijsten voor mensen met een handicap af te bouwen.
- Er is speciale aandacht voor het mentale welzijn van jongeren, waar één op de vijf mee worstelt.
4. Onderwijs als Kernopdracht
Onderwijs wordt beschouwd als dé "kansenmachine" van Vlaanderen, waarbij de enige grondstof "onze grijze hersencellen" zijn. Het beleid steunt op twee pijlers:
- Kennis van het Nederlands: Er wordt 80 miljoen euro geïnvesteerd in taalondersteuning vanaf de kleuterklas.
- Sterke leerkrachten: Het beroep wordt aantrekkelijker gemaakt door betere begeleiding voor starters en gunstigere loonvoorwaarden voor zijinstromers.
5. Een Hechte Samenleving en Lokaal Bestuur
De toespraak benadrukt het belang van een hechte, weerbare samenleving met het Nederlands als verbindende taal en gedeelde waarden als kompas.
- Lokale besturen worden versterkt: Zes gemeenten in de Vlaamse Rand die kampen met grootstedelijke problemen krijgen 5 miljoen euro extra steun. Ook landelijke gemeenten krijgen extra middelen voor open ruimte.
- Er wordt een oproep gedaan tot respect en fatsoen in het maatschappelijk debat. De minister-president stelt duidelijk dat er in Vlaanderen géén plaats is voor discriminatie.
- Wat betreft het conflict tussen Israël en Hamas, staat de Vlaamse Regering aan de kant van onschuldige slachtoffers en blijft de tweestatenoplossing de enige duurzame weg naar vrede.
Samengevat is de toespraak een verdediging van het huidige regeringsbeleid, dat moeilijke budgettaire keuzes combineert met strategische investeringen in innovatie, industrie, zorg en onderwijs, met als einddoel een welvarend en warm Vlaanderen voor te bereiden op de toekomst.